Bursa Kent Müzesi projesinin hedefi, yaklaşık 6000 yıllık geleneksel Anadolu ve Osmanlı kültürünün oluşumu ve gelişimi sürecinde öncü kent kimliğini taşıyan Bursa'da kentlinin ve kenti ziyaret eden turistlerin tüm bu birikimi görerek ve hatta yaşayarak öğrenebileceği bir kent müzesi oluşturmak ve özellikle çocuk ve gençlere hemşehrilik bilinci aşılamak olmuştur. Özellikle ipekçilik ve dokumacılık merkezi olarak ün yapan Bursa aynı zamanda hanları, kaplıcaları, türbeleri, hamam ve çeşmeleri ve Cumhuriyet dönemine ait birçok özgün yapısıyla da eşsiz bir tarihi mirasa sahiptir. Kent merkezindeki Cumhuriyet Dönemi üç yönetim yapısından biri olan eski Adliye Binası, 1926 yılında Ekrem Hakkı Ayverdi tarafından yapılmıştır. Adliye Binası toplam 1920m² alanlı olup, bodrum+2 kattan oluşmaktadır. 1. Ulusal Mimarlık Dönemi özelliği taşıyan yapı, Adliye Makamının yeni binasına taşınmasıyla boşaltılmıştır. Alanın imar planında kültür alanı olarak belirlenmiş olması ve de kent merkezinde, Atatürk Anıtının hemen arkasında kolay erişilebilir bir noktada konumlanmış olması nedeniyle, yapının Kent Müzesi olarak restore edilmesi fikri doğmuş ve Maliye Hazinesine ait yapının kullanım hakkı Aralık 2001'de Büyükşehir Belediyesi'ne geçmiştir.

Yapının rölöve, restitüsyon ve restorasyon projeleri Büyükşehir Belediye Tarihi Çevre Koruma Bürosunca hazırlanmış ve Bursa Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulunca onaylanmıştır. Bursa Kent Müzesi kapsamında; Bursa kentinin tarihi, coğrafi, kültürel, sosyal, ekonomik, ticari ve turistik yapısına ilişkin bilgi ve belgeler, görsel sunum, obje ve animasyonlarla tanıtılmaktadır. Müzede Bursa'da yaşamış altı Osmanlı padişahının balmumu heykelleri bulunmaktadır. Ayrıca, müzede yer alan kentin topografik maketi sayesinde, ziyaretçiler Bursa surları ve külliyeler, hanlar, hamamlar, camiler gibi anıt eserler hakkında bilgi sahibi olabilmektedirler.

Müzenin bodrum katında yer alan Tarihi Esnaf Sokağı'nda; Bursa'nın geleneksel ticaret hayatı Arabacı, Nalbant, Saraç, Semerci, Yemenici, Bıçakçı, Bakırcı-Kalaycı, Tenekeci, Marangoz, Keçeci, Sepetçi, Şekerci, Kebapçı, İpek-Tekstil-Havlucu özgün dekor ve canlandırmalarıyla tanıtılmaktadır. Tüm katlardaki koridorlar, geçici sergi mekanı olarak kullanılmakta, böylece değişen temalar müzenin sürekli izlenen bir mekan olmasını sağlamaktadır. 

Müze bütünündeki sergileme, ağırlıklı olarak üzerlerinde tanıtım metinleri, resimler ve fotoblok canlandırmaların yer aldığı panolar ile yapılmaktadır. Ayrıca bazı seksiyonlarda çeşitli maket, canlandırma, bilgisayar destekli bilgilendirme ve obje teşhiri de kullanılmaktadır. Sergileme mekanları haricinde müzenin zemin katında ziyaretçilerin dinlenebileceği bir kafeterya, hediyelik eşya satış birimi ile birinci katında ise araştırmacıların yararlanabileceği Bursa Belgeliği, küçük ölçekli bir kütüphane, periyodik okuma salonu, dia ve multivizyon gösterileri ve küçük toplantıların yapılabileceği çok amaçlı bir salon ve yönetim birimleri yer almaktadır. Müzenin giriş avlusunda bulunan anfi tiyatro, konser, dinleti gibi etkinlikler yapılmasına olanak sağlayacak, yine açık alanda yer alacak olan panolar ile dış mekanda da sergi düzenlemeleri yapılacaktır.

Bursa Kent Müzesi Oluşum Kronolojisi

25 Ocak 2001		Rölöve projesinin hazırlanması.
13 Mayıs 2001		Restitüsyon ve restorasyon projesinin Bursa Anıtlar Kurulunca uygun bulunması.
Mart 2002		Bursa Kent Müzesi maketinin yapılması
19-20 Ekim 2002		Bursa'da Bursa Kent Müzesi atölye çalışmaları.
Aralık 2002		Bursa Kent Müzesi Konsept ve Mimari Projelerin tamamlanması.
Ocak 2003		Bursa Kent Müzesi (Eski Adliye Binası) restorasyon inşaatının tamamlanması.
14 Nisan 2003		Bursa Büyük Şehir Belediye Başkanı Sn.Erdoğan Bilenser'in inşaat alanında tertiplediği ilk basın toplantısı.
Eylül 2003		Müze Konsept ve Mimari Projelerinin güncelleştirilmesi ve Dekorasyon Projelerinin tamamlanması.
9 Kasım 2003		Konsept ve dekorasyon işlerinin ihalesinin yapılması.
24 Aralık 2003		Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Sn.Erdoğan Bilenser'in Bursa Kent Müzesi ile ilgili ikinci basın toplantısı.
31 Aralık 2003		Konsept ve dekorasyon işlerinin tamamlanması.
8 Ocak 2004 - 1 ŞUBAT 2004		Müzenin açılışa hazır oluşu.
14 Şubat 2004		Açılış.

 

 

Bursa Kent Müzesi Mimarı Naim Arnas'ın Kaleminden...

 

1950 doğumluyum. İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi Yüksek Mimarlık Bölümü mezunuyum. Akademide tanıdığım resim bölümü öğrencilerinden Güler Bitik ile evlendim ve İstanbul'da yaşamaktayız. İki çocuğumuz var. Müge ve Arda. Mezun olduğumda kendimi Sanayi Tesisleri Projeleri'nin içinde buldum. Ak-Kardan, Otosan, Otokar, Genpar derken Bursa Tofaş Tesislerinde Arge Projesi'ni yürütüyordum. Bursa bölgesinde bir yol kazısı sırasında tesadüfen bulunan tümülüsün bir arabacıya ait olması ile başlayan ve gelişen “Tofaş Anadolu Arabaları Müzesi” Projesi beni çok heyecanlandırmıştı. Bursa Büyükşehir Belediyesi'nin Tofaş'a tahsis ettiği 17 dönüm bahçe içindeki eski bir ipek Fabrikası'nı harap bir vaziyetten Anadolu Araba'ların sergilendiği dinamik yaşayan Bir Müze haline getirdik ve Haziran 2002 tarihinde ziyarete açarak Bursa'ya kazandırdık. 'Bursa Tofaş Anadolu Arabaları Müzesi'nin açılışından kısa bir süre sonra Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Sn. Erdoğan Bilenser'in daveti üzerine tekrar Bursa'lı oldum. Bu kez görevim Bursa Kent Müzesi ve Muradiye'deki Fabrika-i Hümayun projesinin danışmanlığı idi.

Fabrika-i Hümayun 1852 yılında saraya ipek iplik üretmek için kurulan Divanhane, Mancınıkhane, Kozaklık ve Kasr-ı Hümayun olmak üzere dört yapıdan oluşan Osmanlı Devleti'nden günümüze kadar kalan az sayıdaki sanayi tesislerinden biridir. Kasr-ı Hümayun yanmış ve çökmüş, Divanhane çökmüş sadece temel duvarları kalmış durumda idi. Ayakta durabilmek için Mancınıkhane ve Kozaklık binaları direniyorlardı. Kısıtlı imkanlarla Mancınıkhane Binası'nın çatı ve cephe restorasyonlarını tamamlayarak bir tarihi eseri daha kurtarmak ve Bursa'ya kazandırmaktan dolayı bir kez daha mutlu oldum. Sıra Bursa'da yapacağımız en önemli projeye gelmişti.

Bursa Kent Müzesi için Bursa Büyükşehir Belediyesi, şehir merkezinde Atatürk Caddesi üzerinde bulunan Adliye Binası'nı müze yapmak için karar vermişti. Adliye Binası 1925-1926 yıllarında yapılan birinci Ulusal Mimarlık yapılarımızdan olup tescilli kültür alanı içinde bulunmaktadır. Projemize başlamadan önce dikkat etmemiz gereken en kritik konu Adliye Binası'ndan müzeye geçişte koruma ve işleve uygunluk arasındaki dengeyi tutturabilmek ve binamızı depreme karşı güçlendirebilmekti. Bursa Kent Müzesi, dinamik gelişen, yenilenen, yaşayan ve okunan bir müze olmalı idi. Bursa Kent Müzesi, bodrum katında ise Bursa'da kaybolmakta olan El Sanatları'nı yeni nesillere Bursa sokağı içinde anlatmayı planladık. Bursa Kent Müzesi, çağdaş müzecilik anlayışı ile teknolojik imkanlardan da faydalanarak, her türlü interaktif sistemlerin de kullanımı ile katılımcıların ilgisini çeken bir müze olsun istedik. Yaşayan Bursa'nın Yaşayan Müzesi, Bursa'nın Aynası olmalı idi.

Bursa Kent Müzesi, Bursa'nın tarihsel derinliğini tanıtmak, yaymak, yarının kentlilerini yetiştirebilmek amacı ile kente ait (tarihi, coğrafi yapısı, ilçeler, idari yapısı, ekonomi ve ticari yapısı, yaşam ve ulaşım, kültürel yapı, mimari eserler, turizm, ünlü kişiler, kardeş ve dost şehirler) her türlü belge, eşya, kitap, görsel malzeme, harita, ses ve görüntü kayıtları gibi malzemeye dayalı kronolojik ve tematik sürekli geçici sergilerin düzenlendiği, halkın ziyaretine açık bir müze olmalı idi. Bursa Kent Müzesi Bursa'nın dünü, bugünü ve yarını olmalı, hiç bitmeyecek bir keşif gezisinin başlangıç noktası olmalı idi. Kentin gelişimi sürekli olduğuna göre kent müzesi hep yaşayacak ve gelişecektir. Bursa Kent Müzesi'nin, Konsept, Tasarım ve Projesi'ni bu hedefler ile tamamladık. Bugün müzeyi ziyarete açıyoruz. Başta patronumuz Bursa Büyükşehir Belediyesi'ne, Tarihi Kentler Birliği Başkanı ve Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Sn. Erdoğan Bilenser'e ve emeği geçen herkese işçisine, ustasına, kalfasına, mimarına, mühendisine, müteahitine, taşaronlarına binlerce teşekkürler. Bursa'ya hayırlı olsun.